درماتیت ها یک ترم کلی در مباحث پوست محسوب می شوند و به هرگونه التهاب پوست اشاره می کنند. به دنبال آن۰پاسخ بدن واکنشی است که سبب بروز تظاهرات بسیار گوناگون این بیماری می شود.
از آنجایی که درماتیت ها انواع گوناگون و شیوع فراوانی در میان بیماری های پوستی دارند و تشخیص هر کدام از آنها برطبق معیارهای خاص خود است ۰شناخت دقیق تظاهرات آنها می تواند نقش بسیار مهمی در تشخیص و درمان این گروه از بیماریها داشته باشد.
درماتیت اتوپیک
این درماتیت یک بیماری التهابی پوستی مزمن ۰اگزمایی ۰خارش دار و عود کننده و بیشترین میزان شیوع آن در میان اطفال است. این بیماری عموما در اوایل زندگی شروع می شود و ÷س از دوره های تشدید و فروکش عموما در۳۰ سالگی از بین می رود.(اکثر مراجعین کودکان ونوجوانان هستند).
افزایش IgE سرم ثابت ترین نقص ایمنی در این نوع درماتیت است۰
در نتیجه همراهی این بیماری با سایر بیماریهای الرژیک مانند آسم یا تب یونجه دور از ذهن نیست.
تابلوی بالینی
درماتیت آتوپیک با خارش شروع می شود. البته باید توجه داشت خود بثورات۰خارش زا نیستند بلکه این خارش است که سبب بثورات پوستی می شود. این خارش بیشتر در قسمت هایی از پوست که گرما و رطوبت را در در خود نگه می دارند مثل چین های آرنج۰زانو۰گردن۰صورت و کشاله ران وجود دارد. یکی از نکات مهم در این بیماری انتشار ضایعات بر اساس سن بیمار است که در سه دوره ظاهر می شود:
۱-مرحله شیرخوارگی(تولد تا۲سالگی)
شایع ترین تظاهر بیماری در این سن۰مناطق قرمز۰خشک و پوسته دار محدود به گونه های کودک در فصل زمستان است. باید دقت شود که اطراف دهان و مناطق کناری بینی در این بیماری گرفتار نمی شوند ولی معمولا چانه بیمار درگیر است. این ضایعات اگزوداتیو و طول کشنده سبب اختلال خواب در کودک می شوند. خراش و شستشوی مکرر توسط والدین در نهایت سبب پلاک قرمز رنگ پوسته دارمی شود که تظاهر تیپیک اگزمای نوزادی است. در۵۰% موارد تا ۱۸ ماهگی این ضایعات بهبود می یابند. باید دقت شود که عواملی مانند دندان در آوردن ۰بیماریهای تنفسی و مسائل عاطفی سیر بیماری را در شیرخواران تحت تاثیر قرار می دهد.
۲-مرحله کودکی(۲-۱۲سالگی)
شایع ترین تظاهر در این سن التهاب در نواحی فلکسور بدن (حفره انته کوبیتال) گردن ۰مچ دست و پا است. در این طیف سنی تخریب ملانوسیت ها که متعاقب خاراندن مداوم ایجاد می گردد سبب ایجاد نواحی هیپو پیگمانه می شود.
۳-مرحله بزرگسالی (۱۲سالگی به بعد)
تظاهرات رایج در این گروه سنی شامل گرفتاری نواحی فلکسور ۰درماتیت دست۰التهاب دور چشم وناحیه انوژنیتال است.
به طور کلی برای تشخیص درماتیت اتوپیک نیاز به ۳ معیار از ۵معیاری است که در زیر ذکر شده اند:
۱/خارش
۲/درماتیت مزمن یا راجعه
۳-لیکنیفیکاسیون فلکسورها در بالغین
۴-.درگیری صورت و سطوح اکستانسور در شیرخواران وکودکان
۵/سابقه فردی یا فامیلی آتوپی ۰آسم و رینیت آلرژیک .
عوامل خاصی از جمله تغییر دما و عرق کردن ۰شست وشوی بیش از اندازه ۰مصرف کورتون۰استرس۰پوشیدن لباسهای تحریک کننده پوست ۰قرار گرفتن در معرض مواد تحریک کننده و آلرژن های موجود درهوا و غذا می توانند این بیماری را تشدید کنند.
برای درمان این بیماری نکته مهم آموزش صحیح به بیمار است .حذف آلرژن از محیط و و اجتناب از مواد غذایی تحریک کننده می تواند گام اول درمان باشد. در صورت ایجاد ضایعات کروت بسته و تراوش کننده مایع ۰باید وی ضایعات حوله یا پارچه آب سرد گذاشته شود. اگر بیمار از وان برای استحمام استفاده می کند باید آن را با آب ولرم و با مواد پاک کننده غیر از صابون پر کند.
حتی الامکان از لباسهای نخی غیر چسبان به جای پارچه های مصنوعی استفاده کند. نباید از مواد نرم کننده پارچه و آنتی استاتیک به هنگام شست وشوی لباس استفاده شود. مرطوب کردن پوست و جلوگیری از خشکی آن از اصول درمان این نوع درماتیت است. برای رفع خارش خفیف می توان از استرو ئیدهای موضعی ۰تار۰مرطوب کننده ها و لوسیون ها استفاده شود. آنتی هیستامین ها و آرام بخش ها ی خفیف هم موثر است. باید توجه شود تا از سوار شدن عفونتها بخصوص توسط استافیلوکوک اورئوس جلوگیری شود . همچنین هرپس سیمپلکس و درماتوفیت هم می توانند ایجاد عارضه کنند. در این موارد آنتی بیوتیک موثر است.
این بیماری عوارض احتمالی خاصی ندارد. فقط در بعضی گزارشات اشاره شده که احتمال بروز آب مروارید در این افراد بیشتر است. اما عارضه مهم این بیماری ماندن اسکار ناشی از خارش است